Từ trước đến nay: Thư viện trường học là nơi chứa đựng sách báo, tài liệu có liên quan đến thư viện, được gọi chung là tài nguyên thông tin và thể hiện dạng in ấn hoặc dạng số hóa. Những tài nguyên thông tin thư viện được tổ chức cho giáo viên và học sinh mượn và đọc nhằm phục vụ công tác giảng dạy và học tập, nâng cao trình độ kiến thức, rèn luyện kĩ năng sống… cho bạn đọc. Một thư viện trường học hoạt động có hiệu quả cao khi thực sự có một lượng bạn đọc phong phú đến thư viện tìm, tra cứu tài liệu và mượn tài nguyên thông tin. Để làm được vấn đề này, thư viện đòi hỏi phải được tổ chức hoạt động đa dạng, linh hoạt, tạo ra hứng thú trong những hoạt động hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng. Chẳng hạn như: Thực hiện giới thiệu sách, điểm sách, kể chuyện sách, tổ chức cho học sinh viết bài giới thiệu sách, thi kể chuyện sách theo chủ đề, thực hiện tiết đọc và tiết học thư viện theo chủ đề…. Những hoạt động thư viện nêu trên được xem như là những điều căn bản nhất. Bên cạnh đó, thư viện trường học cần thể hiện thêm tính mới lạ hơn để thu hút được nhiều bạn đọc, giúp người đọc thêm say mê, lôi cuốn trong việc đọc sách báo. Và một trong những sự sáng tạo riêng ấy chính là tạo ra một hoạt động mới của thư viện. Ở đây, người viết sẽ đề cập đến hoạt động về kệ sách lưu động thư viện trong trường học.
Được ví là kệ sách lưu động thư viện trong trường học, vì kệ sách này có thể di chuyển một cách dễ dàng và thuận tiện, được người phụ trách thư viện hoặc Tổ cộng tác viên thư viên chuyển đi từ lớp học này sang lớp học khác để phục vụ học sinh. Một kệ sách thư viện lưu động không cần phải cao lớn và dài như kệ sách chứa trong kho, nó nhỏ, gọn gàng hơn và đặc biệt kệ sách lưu động này phải có các bánh xe lăn. Khi ấy, những cuốn sách tham khảo, sách thiếu nhi, những tờ báo hay tạp chí sẽ được trưng bày lên kệ sách lưu động. Cái tốt hơn hết vẫn là chọn vốn tài nguyên thông tin thư viện theo một chủ đề mà bộ phận thư viện đã chọn trước dó. Việc thực hiện kệ sách lưu động thư viện nên tiến hành tối đa một ngày trong tuần ở những giờ ra chơi lớn, bởi phần lớn mọi hoạt động thư viện vẫn diễn ra tại phòng thư viện trường là chính.
Để phát huy tính khả thi khi thực hiện kệ sách lưu động, chúng ta cần chú ý thêm việc di chuyển kệ sách, không nên dịch chuyển nó qua nhiều lớp học trong khoảng thời gian đang thực hiện mà kệ sách lưu động chỉ dừng lại ở một vài lớp học. Những lớp học còn lại sẽ dành cho những lần di chuyển kệ sách lưu động của các đợt tiếp theo. Chỉ có như vậy, học sinh ở những lớp mà kệ sách lưu động hướng đến mới có khoảng thời gian và các em tranh thủ tìm những sách báo để mượn đọc tại chỗ hoặc mượn về nhà. Bản thân người phụ trách vận chuyển kệ sách lưu động cần có thái độ cởi mở, mời gọi bạn đọc mượn sách, đồng thời thực hiện tốt công tác thống kê bạn đọc và cập nhật sổ mượn sách của bạn đọc theo đúng quy định.
Thiết nghĩ: Mô hình kệ sách lưu động thư viện trong trường học sẽ góp phần nhỏ để tăng số lượt bạn đọc mượn sách và cũng phần nào thúc đẩy một số học sinh ít dành thời gian đến phòng thư viện vẫn có thể khơi gợi, khích lệ các em tìm đọc sách báo một cách gần nhất, ngắn nhất. Với một hoạt động nhỏ là di chuyển kệ sách lưu động đến với học sinh ở các khối lớp học sẽ làm cho phong trào dọc sách thư viện trường có thêm những nét mới hơn, sinh động hơn. Cũng từ đó, công tác thư viện trong trường học trở nên gần gũi với học sinh hơn. Thư viện như tạo được một không gian đọc sách thân thiện, lành mạnh, thú vị và bổ ích.
Thư viện trong tường học ngày nay đang được chú trọng đầu tư về cơ sở vật chất, vốn tài nguyên thông tin ngày thêm đa dạng và hiện đại nhằm góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động thư viện, hòa chung và sự nghiệp đổi mới trong lĩnh vực giáo dục. Sự phong phú về các mặt phong trào của thư viện mà đặc biệt là phong trào đọc sách sẽ tạo nên sự thành công của bộ phận thư viện trong trường học. Và ở một khía cạnh nào đó, người phụ trách thư viện cần không ngừng trao dồi, học tập để nâng cao tay nghề, nghiệp vụ thư viện, từ đó vạch ra những phương thức hoạt động thư viện mang tính tích cực, phát huy tính sáng tạo trong công việc chuyên môn. Trên cương vị là người phụ trách thư viện trong trường phổ thông, người viết xin chia sẻ một ý tưởng nho nhỏ, coi như đây là một phát hiện riêng của bản thân về mô hình kệ sách lưu động thư viện và sẽ thực hiện nó trong quá trình đảm nhận công việc thư viện tại đơn vị. Hy vọng với cách làm này ít nhiều sẽ được lan tỏa và được sự hưởng ứng đến những người đang say mê làm công tác thư viện trong trường học, bởi vì việc thực hiện kệ sách lưu động thư viện không phải tốn kém nhiều về chi phí và quá trình thực hiện nó lại không phải là chuyện gian khó.
Trần Thanh Xem (Trà Vinh)
