CHÙM THƠ VIKTOR BÔKỐP TAM NGỮ NGA – VIỆT – TÀY
Lời người dịch:
Nhà thơ Nga Viktor Bôkốp sinh ngày 19 tháng 9 năm 1914 và mất ngày 15 tháng 10 năm 2009 tại Mátxcơva, hưởng thọ 95 tuổi.
Suốt cuộc đời gần một thể kỷ của mình trên thế gian này, ông đã để lại một sự nghiệp thơ đồ sộ gồm 48 tập thơ được bạn đọc Nga rất ngưỡng mộ. Nhiều bài thơ của ông đã được các nhạc sĩ Nga phổ nhạc và được phổ biến sâu rộng trong mọi tầng lớp xã hội Nga – Xô Viết, nhất là những năm 1950 – 1960 của thế kỷ trước.
Nét đặc sắc nhất của thơ Viktor Bôkốp về nội dung là phản ánh cuộc sống dân dã, tình cảm bình dị trong sáng của những tâm hồn Nga thuần khiết ở những miền quê thanh bình rất giàu chất dân gian Nga. Còn về mặt hình thức thơ của ông thì trong sáng, giản dị, dễ thuộc, dễ nhớ – do vậy nó rất dễ đi sâu vào lòng người. Người dịch cũng thật tâm đắc với những câu thơ của ông rất bình dị mà chứa chan hồn quê Nga như:
Thơ tôi giản dị như bánh mì và nước vậy…
Cũng nhờ vậy mà thơ Viktop Bôkốp có sức sống lâu bền trong lòng công chúng Nga yêu thơ hôm nay.
Giới trẻ Nga ngày nay có hẳn những 30 blog chuyên đăng tải và bàn luận về thơ ông.
Viktor Bôkốp đã từng đoạt giải nhất thơ quốc tế trong Liên hoan thanh niên và sinh viên thế giới năm 1957 tại Mátxcơva và nhiều giải thơ khác của nước Nga – Xô Viết trước đây và nước Nga ngày nay.
Nhân kỷ niệm 96 năm Cách mạng Tháng Mười Nga vĩ đại (7/11/1917 – 7/11/2013), tôi xin trân trọng gửi đến bạn đọc yêu quý hai bài thơ của Viktor Bôkốp, dịch từ nguyên bản tiếng Nga ra tiếng Việt và tiếng Tày.
Tuy Hoà, mùa thu 2013
Triệu Lam Châu
Đường trời: trieulamchau@gmail.com
Số nối: 0983 825502
Nguyên bản tiếng Nga:
ТОЛЬКО ВДУМАЙ ЦЕЛОВАТЬ
Говорила на свиданье
Ухажеру своему:
– Брось напрасные старанья,
Поцелуи ни к чему.
Буду жаловаться маме,
Только вдумай целовать,
Буду громкими словами
Всех людей на помощь звать!
Паренек молчал при этом,
Мне ни в чем не возражал.
Только вдруг перед рассветом
Взял меня поцеловал.
Проучить бы парня сразу
За такой эксперимент,
Только мой девичий разум
Растерялся в тот момент.
Что со мной тогда случилось,
Я не сразу поняла.
Сердце девичье забилось,
Как два пленные орла.
Я сама поцеловала
В губыб в смелый взлёт бровей,
А пришла и не сказала
Бедной мамочке моей!
1966
Bản dịch thơ tiếng Việt:
LIỀU HÔN
Ngay tại nơi hò hẹn
Tôi đã nói với chàng:
– Đừng gắng công vô ích
Để mà hôn được em.
Nếu anh liều hôn em
Em sẽ kêu lên đấy
Gọi mọi người đến cứu
Rồi em mách mẹ em!
Chàng lắng nghe tôi nói
Không một chút phật lòng.
Khi bình minh hé rạng
Chàng ôm lấy tôi, hôn.
Những muốn trừng phạt chàng
Không hiểu sao lúc ấy
Tôi bủn rủn chân tay.
Việc gì đã xảy ra
Tôi chẳng còn biết nữa,
Trái tim đang đập gấp
Hai cánh chim đại bàng.
Tôi cũng hôn vào môi
Vào trán người quả cảm,
Và khi trở về nhà
Không một lời mách mẹ!
1966
Bản dịch thơ tiếng Tày:
LUỔN CHÚP
D’ú t’ỷ slắng rổp căn
Hây pặt phuối oạ chài:
D’á nải cổ uái đai
Sle đảy chụp nả noọng
Uảng chài cuổn poóc chúp
Noọng d’ỏ uổt khửn rèng
Roọng lai gần mà cháu
Noọng mừa cảo mé ngay!
Chài t’ỉnh gằm hây phuối
Bấu khảu slẩy slắc făn.
Slì xoéc rủng tha uằn
Chài rồ coót hây, chúp.
Ái pắt chài t’èn xá
Bấu thiên lăng slì t’ỷ
Hây slắn sloóc khen kha.
Pặt vè lăng oóc nả
Hây bấu chắc a nò,
Thua châư rà tăm khẩu
Sloong pich tua cốc căm.
Hây tó chúp pín pác
Chúp phjác lạo màn pì,
Tốc lăng t’iẻo rườn chương
Bấu slắc gằm cảo mé!
1966
Nguyên bản tiếng Nga:
СТАНУ Я ЧЕРЕМУХОЙ
Стану я черемухой,
Тихо зацвету,
Подарю кому-нибудь
Девичью мечту.
Над ветвями белыми
Месяц поплывёт,
Соловей-соловушка
Песни запоёт.
Встанёт добрый молодец
У моих ветвей
И меня обрадует
Нежностью своей.
Не позволит молодец
Веток обломать,
У живой черемухи
Будет он стоять.
Cкажет добрый молодец:
– Вся ты на виду! –
Скажет добрый молодец:
– Я опять приду! –
Замолчит соловушка
В зарослях куста,
Поплывёт по реченьке
Девичья мечта!
1968
Bản dịch thơ tiếng Việt:
EM THÀNH CÂY DÃ ANH
Em thành cây dã anh
Thầm nở hoa toả sáng
Muốn mơ ước lòng mình
Dâng chàng trai nào đó.
Trên vòm hoa trắng muốt
Vầng trăng bơi nhẹ nhàng
Chim hoạ mi ca vang.
Một chàng trai hiền lành
Đến đứng trong vòm lá
Vẻ trìu mến của anh
Làm tôi vui sướng quá.
Chàng như thể đứng canh
Không cho ai được đến
Vào đây bẻ lá cành.
Rồi chàng trai sẽ nói:
– Cô sáng bừng trong tôi
Ngày mai tôi lại tới!
Khắp trong mọi vòm cây
Chim hoạ mi nín lặng
Và nỗi niềm thiếu nữ
Dập dềnh bơi trên sông…
1968
Bản dịch thơ tiếng Tày:
NOỌNG P’ẦN CO DẠ ÀNG
Noọng p’ần co dạ àng
Đắc đỏi phông rủng chỏi
Ái lẳc ngoòng slăm châư
D’oại lạo chài hâư nỏ.
Bjoóc khao nhỏi nưa ngòm
Hai lòi chăn nẩư nỏ
Hoa mì nằn hênh khăn.
Lạo chài đeo rưởng hiến
Mà d’ặng chang ngòm bâư
D’ưởng nua nỉu cúa chài
Slim hây vằng lai lố.
T’ồng gạ chài d’ặng hen
Nắm hẩư hâư đảy khảu
Mà iẻo mạy cáng nò.
Lăng mỉn chài d’ỏ phuối:
Slao rủng chang slim hây
Uằn p’jủc hây mà mấư!
Thuổn chang khoóp ngòm bâư
Hênh hoa mì đỉ guẹng
Khúc khái roàng slao nhỏi
Lòi nưa t’ả d’ẩp d’òi…
1968
.