Mùa hè năm nay (19 – 23 / 8 / 2011), văn nghệ sĩ Phú Yên được tham dự trại hè sáng tác văn học tổ chức tại địa phương. Điều đáng chú ý là năm nay, Hội VHNT mời ba nhà văn nổi tiếng từ Hà Nội vào diễn thuyết, trao đổi kinh nghiệm sáng tác với văn nghệ sĩ Phú Yên. Đó là nhà thơ Trần Đăng Khoa, nhà văn Chu Lai và nhà văn Đỗ Kim Cuông. Thành phần tham dự không chỉ là các hội viên Hội VHNT tỉnh mà còn có rất nhiều hội viên CLB thơ Diên Hồng và nhiều bạn yêu văn nghệ trong tỉnh. Chưa có lúc nào, số người tham dự hội nghị văn nghệ cấp tỉnh lại đông như vậy. Đây là một trong những nguyên nhân thành công của trại sáng tác và qua đó cho thấy, Hội VHNT đã thoát khỏi không khí hàn lâm, khép kín để mở rộng lòng mình ra với đông đảo công chúng yêu văn học.
.
.
Một điều làm tôi rất ngạc nhiên là sự tham gia đông đảo và nhiệt tình của các văn nghệ sĩ xã Hòa Đồng – Tuy Hòa Tây quê tôi. Cả một tiểu đội văn nghệ sĩ Hòa Đồng không ngại đường xa, đến tham dự đông đủ và rất hào hứng, trong đó, đáng ghi nhận nhất là bác Đắc Dinh, 80 tuổi, không vắng buổi nào. Tôi biết rất hiếm có dịp nào các anh chị được tham gia các hội nghị cấp tỉnh như vậy. Công việc hằng ngày của các anh chị ở quê là làm ruộng, buôn bán… Lúc rảnh thì tụ nhau đàm luận văn chương. Đây là xã có hoạt động văn nghệ rất mạnh, những đêm thơ của xã tương đương với đêm thơ cấp huyện. Và cũng từ nơi này sản sinh ra nhiều văn nghệ sĩ được nhiều người biết đến như nhà thơ Phan Hoàng, tiến sĩ Phạm Ngọc Hiền, nhà báo Đắc Hoa, Hải Sơn, Đắc Tấn…
.
.
Sau ba ngày ngồi “phòng lạnh” của khách sạn Long Beach rất tiện nghi sát bờ biển thành phố Tuy Hòa, các văn nghệ sĩ được đổi gió. Chiều 22 / 8, Hội đã tổ chức cho văn nghệ sĩ đi thực tế sáng tác ở huyện miền núi Sông Hinh. Chúng tôi được đi thăm thủy điện Sông Ba Hạ, vòng qua thị trấn Hai Riêng nhỏ nhắn xinh xinh rồi vào Buôn Bầu. Lần đầu tiên trong đời, tôi được ăn cơm ở nhà sàn của đồng bào miền núi. Bà con làm một con bò đãi khách, chế biến thành các món: nướng lụi, xào, nấu canh và ăn cùng cơm gạo lúa rẫy. Thức ăn ngon và mang hương vị dân dã miền núi. Tôi tranh thủ chụp được rất nhiều tấm hình kỷ niệm bên cạnh những ngôi nhà sàn mang kiểu dáng dân tộc Ê đê.
.
.
Tối, tại nhà văn hóa của Buôn, diễn ra giao lưu văn nghệ giữa các văn nghệ sĩ và đồng bào địa phương. Nhạc sĩ Ngọc Quang, chủ tịch Hội VHNT Phú Yên xúc động hát một bài do mình sáng tác bằng tiếng Ê đê để ôn lại kỷ niệm đẹp một thời gắn bó với đồng bào nơi đây. Ngoài các tiết mục đọc thơ của các văn nghệ sĩ, còn có các tiết mục ca hát và kể chuyện sử thi của đồng bào địa phương. Các chàng trai đánh cồng chiêng khơi dậy âm vang đại ngàn náo nức ngàn đời của dân tộc. Các cô gái cầm tay khách nhảy múa đi vòng quanh đống lửa trại rừng rực hơi ấm sơn khê. Lần đầu tiên trong đời tôi tham gia cuộc nhảy múa cùng đồng bào dân tộc.
.
.
Tôi không hiểu tại sao mọi người đều nhìn vào đống lửa đỏ rực ở giữa sân mà vẫn di chuyển một cách rất tự nhiên về phía bên phải theo hình vòng tròn. Còn tôi, để di chuyển, phải nghiêng người sang một bên. Thấy hơi chướng, một cô bảo tôi: “Anh bước chân phải lên trước rồi đi như thế này này”. Tôi nhìn xuống chân mọi người, mới biết rằng, chân họ đang múa và trong khi múa chân, họ đã dịch chuyển sang phải rất tự nhiên. Trong khi múa chân thì tay cũng múa theo hướng đưa tới trước và ra sau. Tôi cầm nguyên bàn tay của các sơn nữ nhưng các cô không chịu, chỉ giơ ngón tay út ra để tôi móc ngón tay út vào, tôi nghĩ, chắc các cô ngại. Sau khi ra ngoài, một cán bộ văn hóa chỉ dẫn tôi cách thức múa và bảo: nguyên tắc cầm tay là chỉ móc nhau bằng ngón út. Tôi… à, hóa ra là thế !
.
.
Tôi ghé lại chỗ rượu cần uống một chút cho biết. Thực ra, tôi đã uống rượu cần ở thành phố nhiều lần, nhưng uống rượu cần ở miền sơn dã như thế này thì chỉ lần đầu. Vừa uống, vừa ngắm đoàn người nhảy múa, hình như, nhiều người say nhảy múa, không thể dứt ra được.
Nhưng rồi, cuộc vui nào cũng tàn, khoảng 9 giờ, chúng tôi lên xe về lại thành phố Tuy Hòa trong không khí luyến tiếc. Chiều hôm sau, trong lễ tổng kết Hội trại, những hình ảnh của tối hôm qua lại một lần nữa được tái hiện trên màn hình lớn của hội trường qua lời bình luận rất dí dỏm của nhạc sĩ Ngọc Quang. Tối, các văn nghệ sĩ liên hoan rôm rả rồi chia tay, lòng mơ ước mong sao có nhiều dịp để gặp nhau như vậy.
.
Tuy Hòa, ngày 25 / 8 / 2011
.
PHẠM NGỌC HIỀN