Cứ theo thông tục xưa nay, một trong những công chuyện quan trọng trong dịp đón tết là tảo mộ ông bà. Ở thành phố, nẩu thường nói viếng mộ vì không còn cỏ để tảo. Chớ còn ở nông thôn quê tui, nẩu nói là dẫy mả, nghĩa là dọn sạch cỏ trên mộ. Theo quy định của một số nơi, nếu hổng làm xong việc này thì hổng cúng tất niên được.
Mùng 25 tháng chạp, nghĩa là còn 5 ngày nữa tới tết Nguyên đán 2014, tui dìa quê ở xã Hòa Đồng – Tuy Hòa Tây để tham gia dẫy mả họ. Thực ra, tui chỉ có mặt cho phải phép chớ tay chưn đâu có quen cầm cuốc (dù cách đây 20 năm, tui đã từng là nông dân). Năm nào, tui cũng phải dìa dự vì tui là trưởng tộc (!!!). Mang tiếng như vậy nhưng tui chẳng rành lắm chuyện dòng họ mình nên để bà con ở quê lo phần phong tục, còn tui vô Sài Gòn lo chuyện chơi web…
Mặc dù kêu đây là dẫy mả họ nhưng lâu nay tui chỉ dẫy mả phía dòng họ của nội chớ chưa từng dẫy mả dòng họ phía ngoại. Nói đúng ra, tui kết hợp nhiều dòng họ lắm: họ Nguyễn (ông ngoại), họ Lương (bà ngoại), họ Phạm (ông nội), họ Cao (bà nội), tết này phát hiện ra bà cố nội lại có họ Huỳnh… Nếu truy lĩnh tới thời Hồng Bàng thì tui mang cả chục họ chớ chẳng ít.
Sau khi dẫy mả xong, bà con tập trung dìa nhà thờ họ, tức nhà nội tui. Xuân này, bà nội tui 95 tuổi (tui còn phải phấn đấu tới nửa thế kỷ nữa mới theo kịp bà, hic, chắc là hổng theo kịp!). Sau khi cúng họ xong, con cháu bắt đầu ăn uống, trò chuyện… Đây là dịp để bà con họ hàng gặp nhau và ôn lại những kỷ niệm, tưởng nhớ công ơn của ông bà.
Cảnh dẫy mả ngày tết ở Bình Ngọc
Cảnh dẫy mả ngày tết ở Hòa Đồng
Viếng mộ người đã mất
Lễ cúng dẫy mả họ ở nhà từ đường