Mạnh Minh Tâm
Quê cha ở Đà Nẵng, quê mẹ Xuân Quang 2, huyện Đồng Xuân (Phú Yên). Ông Ngô Hoài Anh tìm về quê mẹ từ những năm huyện miền núi Đồng Xuân còn nhiều gian khó (1980). Thời ấy, trong điều kiện và hoàn cảnh nhà đông con, hành trang để mưu sinh của cả gia đình là vợ làm nghề dạy học; ông sửa chửa điện tử, nuôi ốc bưu vàng, săn tìm mua bán cây cảnh… mà cuộc sống cứ mãi chật vật, gia cảnh vẫn thiếu trước hụt sau. Có lúc nản lòng vợ con khuyên nên trở về Đà Nẵng, ông không nghe. Đầu những năm 90, ông chuyển sang mày mò, kiên trì và say mê với nghề đúc chậu cảnh. Và thành công đã đến để gia đình có được cuộc sống sung túc như hôm nay.
Sống với nghề nhờ lao động sáng tạo
Đúc chậu thông thường bằng bàn xoay môtơ, cần gạt, theo khuôn đúc sẵn bán đầy ở chợ thì “dễ ợt”, ai cũng có thể làm được. Nhưng đó chỉ là cách đúc chậu, cái chậu để trồng cây chứ không thể gọi chậu cảnh được. Chậu cho cây cảnh nói chung và thể loại chậu bon sai là phải đáp ứng dáng thế theo tiêu chí mà dân chơi nghệ thuật cây cảnh đặt ra. Có thể ví người đúc chậu là một nhà phục trang tinh đời làm cho cả chậu cảnh và cây cảnh được “mặc đẹp”. Ngô Hoài Anh đã làm được điều đó.
Với vốn kiến thức từng làm nghề sửa chữa điện tử và am tường nghệ thuật chơi cây cảnh. Sau nhiều năm trăn trở, nghiên cứu thị hiếu khách hàng, ông đã thiết kế ra hàng loạt các kiểu dáng chậu, đồng thời với tự chế ra những bàn xoay, cần gạt, rôlăn chạy chỉ, khuôn dập hoa văn, in chữ nổi, bí quyết pha tráng màu…mà các thứ ấy không có ở thị trường điện máy. Độc quyền và bí quyết đó đã làm cho cơ sở đúc chậu bon sai Hải Yến ngày càng “ăn nên làm ra”, sản xuất hàng loạt sản phẩm chậu cây cảnh có đủ kích cỡ, kiểu dáng: chậu hình chủ nhật, vuông, tròn, oval, thuẩn, lục giác, bát giác…chậu ống, khay non bộ, tiểu cảnh, đôn chậu. Mỗi thể loại có đủ: lớn, nhỏ, cao, thấp…mặc cho khách hàng thoả thích lựa chọn mà không “đụng hàng” với bất cứ các hãng gốm sứ hiện có trên thị trường trong nước… cả gốm sứ Giang Tây Trung Quốc.
Ai nói đất núi khó làm giàu?
Để tồn tại và khẳng định thương hiệu Hải Yến trên thị trường chậu cảnh bon sai, Ngô Hoài Anh cũng đã trải qua những chặn đường “trật trữ”. Ông tâm sự: “Vợ chồng tôi vốn là công chức, về đất núi làm ruộng rẫy thì quả là không quen, vì “nắng không ưa, mưa chẳng chịu” nhưng bù lại tôi tự học và biết sửa chữa Ti Vi, đầu chiếu Vidéo từ thời các Đài truyền hình còn phát trắng đen; nhờ vậy mà có điều kiện xoay trở để lo cho 4 đứa con thi đậu và đều tốt nghiệp đại học. Những năm tháng ấy (1980), có lúc túng thế còn phải xây hồ nuôi ốc bưu vàng bỏ cho các quán nhậu, trèo đèo lội suối săn tìm cây cảnh. Và chính cái thú chơi cây cảnh đã thúc giục tôi mày mò đến với nghề đúc chậu cảnh.
Ông nói, chơi cây cảnh thì phải có chậu để giâm trồng. Tự sản xuất thì bớt phải “xót” khi bỏ tiền mua chậu, nhưng cái thú nhất là được làm ra những kiểu dáng chậu hợp với ý tưởng của mình.Nguyên liệu đúc chậu, đơn giản chỉ là xi măng và cát. Nhưng để thoả mãn tính thẩm mỹ của khách hàng phải nghĩ “nát óc” mới có được những chậu cảnh bon sai phong phú về kiểu dáng và kích cỡ.
Chậu men, sứ đầy dẫy về các kiểu dáng và màu sắc, nhưng chậu cảnh Hải Yến vẫn được thị trường tín nhiệm bởi chậu có đủ kiểu dáng, kích cỡ, mới lạ và phong phú; màu sắc không phai, nước sơn không boong tróc; nắng nóng giữ độ ẩm cho cây, mùa mưa không úng nước; hàng bền đẹp nhưng giá lại rẻ. Với ưu thế đó, cộng với cát sạn tại chỗ, lao động là người địa phương thiếu việc làm, giá nhân công rẻ. Những năm qua, cơ sở chậu cảnh Hải Yến đã đầu tư mua trên 2000m2 đất gò, đất 1vụ sắn mía “thất bát” trong hóc núi đầu suối ông Sở mà ai cũng chê là đất “chó ăn đá, gà ăn sỏi”, để xây trên 1000m2 nhà trại để ổn định và mở rộng sản xuất. Ông nói ai chê đất núi, tôi quyết biến nó “thành chuối thành đường”.
Từ chuyến hàng xuất xưởng đầu tiên vào năm 2000 đến nay, cơ sở chậu cảnh bon sai Hải Yến không có khái niệm hàng tồn động. Hàng sản xuất ra đến đâu, các đại lý “tóm thâu” đến đó. Hàng ngày, trên 30 công nhân phải luôn tay làm việc để từ 3-5 ngày đảm bảo có lượng sản phẩm đủ chuyến xe theo đơn đặt hàng của các đại lý ở TP HCM, Đà Nẵng và các tỉnh miền Trung Tây Nguyên…
Có được đầu ra ổn định, doanh thu Hải Yến bình ổn mức 30 – 50 triệu đồng/tháng, lương công nhân bình quân 1,8 triệu đến 3 triệu đồng/tháng. Trừ hết các khoản chi phí ông chủ Hải Yến cầm chắc hàng trăm triệu đồng/năm. Hàng chất lượng, giữ được chữ tín trong giao ước với khách hàng, người nhận tiêu thụ sản phẩm được hưởng 20% chiếc khấu trên một sản phẩm, nhận chuyến hàng sau phải thanh toán đủ, sòng phẳng chuyến trước. Cứ thế quan hệ mua bán giữa Hải Yến và các đại lý “ngọt lạch”, không phải lo khủng hoảng lạm phát. Hiện cơ sở này đang có dự định vươn ra nhận xây cất nhà sàn bằng vật liệu: trụ bê tông giả gỗ, sàn vách tre, mái lợp lá cọ, lá dừa nước… cho các khu du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng./.
MMT.